ABD’li siyasi gazete Politico’ya göre Mısırlı yetkili, Hamas’ın Gazze’de aşamalı bir ateşkes anlaşması için ABD destekli teklife ilk onayını verdiğini, İsrail’in savaşı tamamen sona erdirme taahhüdünde bulunması yönündeki kilit talebini de geri çektiğini bildirdi.
İsrail’e yönelik 7 Ekim saldırısıyla savaşı tetiklemeden önce Gazze’yi kontrol eden militan grubun gbu uzlaşmasının kasım ayından bu yana çatışmalara ilk kez ara verilmesini sağlayabileceğine dikkat çeken gazete, Hamas’ın bu kararının 9 aydır devam eden yıkıcı savaşın sona erdirilmesi için yeni görüşmelere zemin hazırlayabileceğinin altını çizerken, ancak tüm tarafların bir anlaşmanın hala garanti olmadığı konusunda uyarıda bulunduğunu da ekledi.
Associated Press’in (AP), adını açıklamak istemeyen bir Hamas yetkilisi ile bir Mısırlı yetkiliye dayandırdığı haberine göre, Hamas ‘kalıcı ateşkese’ ilişkin görüşmelerin diğer aşamalarda müzakere edilmesine yeşil ışık yaktı.
Yetkililer, Washington’un 3 aşamalı anlaşmasının altı haftalık ‘tam ve eksiksiz’ bir ateşkesle başlayacağını ve bu süre zarfında yaşlı, hasta ve kadın rehinelerin yüzlerce Filistinli mahkum karşılığında serbest bırakılacağını söylerken, bu 42 gün boyunca İsrail güçlerinin Gazze’nin yoğun nüfuslu bölgelerinden çekileceğini ve yerlerinden edilen insanların kuzey Gazze’deki evlerine dönmelerine izin verileceğini ifade etti.
Bu süre zarfında Hamas, İsrail ve arabulucuların ikinci aşamanın şartlarını müzakere edeceklerine değinen Politico, hem siviller hem de askerler olmak üzere kalan erkek rehinelerin serbest bırakılacağını, buna karşılık İsrail’in de başka Filistinli tutuklu ve mahkumları serbest bırakacağını aktardı.
Üçüncü aşama ise ölenlerin cenazeleri de dahil olmak üzere kalan rehinelerin iadesi ve yıllar sürecek bir yeniden inşa projesinin başlatılmasını içerecek.
Yetkililer, Hamas’ın arabuluculardan, ilk aşama yürürlüğe girdikten sonra İsrail’in kalıcı bir ateşkes anlaşmasını müzakere etmeye devam edeceğine dair yazılı garanti istediğinin altını çizdi.
Associated Press’e konuşan Hamas temsilcisi, grubun onayının arabuluculardan savaşın yeniden başlamayacağına ve kalıcı bir ateşkes sağlanana kadar müzakerelerin devam edeceğine dair ‘sözlü taahhütler ve garantiler’ aldıktan sonra geldiğini söyledi.
Hamas temsilcisi, “Artık bu garantilerin kağıt üzerinde olmasını istiyoruz” dedi.
İsrail ile Hamas arasındaki dolaylı müzakere süreci
Aylardır devam eden ateşkes görüşmeleri Hamas’ın herhangi bir anlaşmanın savaşın tamamen sona erdirilmesini içermesi talebi nedeniyle tökezlerken, ABD Başkanı Biden, 31 Mayıs’ta İsrail’in 3 aşamadan oluşan yeni bir ateşkes önerisi sunduğunu açıklamıştı.
Biden bu önerinin İsrail’e ait olduğunu söylese de Netanyahu, “belirlenen hedefler” gerçekleşinceye kadar Gazze’deki saldırılarına devam edeceklerini belirtmişti.
Netanyahu, 3 Haziran’da Meclis Dış İlişkiler ve Savunma Komitesi’nde yaptığı konuşmada, İsrail’in önerdiği ile Biden’ın sunduğu teklif arasında boşluklar olduğunu öne sürmüştü.
İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad Direktörü David Barnea ise, Tel Aviv ile Hamas arasında esir takası önerisini görüşmek için dün Katar’ın başkenti Doha’ya gidip dönmüştü.
İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, Netanyahu’nun gelecek hafta İsrail ile Hamas arasındaki müzakereleri görüşmek üzere İsrailli heyetin yeniden Doha’ya gitmesine karar verdiği duyurulmuştu.
Hamas, rehinelerin serbest bırakılmasının ardından İsrail’in savaşı yeniden başlatacağından endişe duyduğunu ifade etti. İsrailli yetkililer Hamas’ın tüm rehineleri serbest bırakmadan görüşmeleri ve ilk ateşkesi süresiz olarak uzatacağından endişe ettiklerini söylediler.
